Podstawowym budulcem układu nerwowego są neurony. U niektórych osób dochodzi do postępującego uszkodzenia komórek nerwowych, przez co rozwijają się choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Parkinsona. Parkinson kojarzony jest głównie z grupą seniorów, jednak zachorować mogą także młodzi.

Objawy to nie tylko spowolnienie ruchowe czy drżenie mięśni. Pacjenci bardzo często uskarżają się na uciążliwe zaparcia, obniżenie nastroju lub zaburzenia snu. Chociaż medycyna stale bada coraz to nowsze terapie Parkinsona, choroba nadal pozostaje nieuleczalna. Dostępne środki farmakologiczne pozwalają na łagodzenie objawów choroby, jednak po wielu latach stosowania przyczyniają się do powstawania poważnych skutków ubocznych.

Szacuje się, że około 100 tys. Polaków cierpi z powodu choroby Parkinsona [1]. Ilu z nich stosuje lub kiedykolwiek stosowało medyczną marihuanę? Prawdopodobnie niewielu mimo tego, że lecznicze konopie mogą złagodzić większość objawów Parkinsona i znacząco poprawić komfort życia chorych.

Choroba Parkinsona – co to jest?

Parkinson jest przewlekłą i postępującą chorobą neurologiczną, która atakuje niewielki obszar w jądrach podstawy mózgu zwany istotą czarną (łac. substantia nigra), tym samym prowadząc do niedoboru dopaminy.

Jakie są przyczyny choroby Parkinsona?

Bezpośrednią przyczyną rozwoju choroby Parkinsona, i tym samym pojawienia się pierwszych objawów, jest zwyrodnienie komórek nerwowych istoty czarnej. Istota czarna to skupisko neuronów wytwarzających dopaminę – neuroprzekaźnik uczestniczący w koordynacji pracy i napięcia mięśni, co przekłada się na zdolności motoryczne. Dodatkowo dopamina, działając w układzie limbicznym, bierze udział w regulacji emocji i kontroluje wydzielanie niektórych hormonów, np. prolaktyny. Kiedy komórki dopaminergiczne obumierają lub ulegają uszkodzeniu, produkują mniej dopaminy, co prowadzi do wystąpienia objawów, takich jak sztywność mięśniowa, spowolnienie ruchów i charakterystyczne drżenie mięśni w czasie spoczynku.

Co więcej, u osób z chorobą Parkinsona dochodzi również do utraty zakończeń nerwowych syntezujących noradrenalinę – kolejny ważny neuroprzekaźnik skupiony we współczulnym układzie nerwowym, dzięki czemu może kontrolować podstawowe funkcje organizmu, np. częstość akcji serca czy ciśnienie krwi. To właśnie niski poziom noradrenaliny stanowi wyjaśnienie dla występowania innych, mniej oczywistych oznak choroby Parkinsona – przewlekłe zmęczenie, duża zmienność ciśnienia krwi, zaburzenia trawienia.
Niektóre przypadki choroby Parkinsona przypisuje się konkretnym mutacjom genetycznym (np. w genie SNCA kodującym alfa-synukleinę). Mimo tego, że genetyka zajmuje ważne miejsce w przyczynach rozwoju Parkinsona, to dziedziczność choroby stwierdza się jedynie u 10-15% pacjentów (u reszty przyczyna zwykle pozostaje nieznana) [2].

Na szczególną uwagę zasługuje gen kodujący białko alfa-synukleinę. U chorych na Parkinsona w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym można znaleźć skupiska zmienionej synukleiny tworzące wewnątrz neuronów ciała Lewy’ego. Naukowcy stale próbują zrozumieć funkcjonalną rolę tego białka w rozwoju Parkinsona.
Naukowcy wciąż nie wiedzą, co zapoczątkowuje śmierć neuronów dopaminergicznych, jednak główną rolę przypisuje się kombinacji czynników genetycznych i środowiskowych.

W jakim wieku zaczyna się choroba Parkinsona?

Średni wiek początku choroby Parkinsona w populacji ogólnej, jak i krajowej oscyluje około 60 roku życia. Przypadki wystąpienia Parkinsona w młodym wieku wynoszą nawet 10%, a już poniżej 50 roku życia stanowią 20% wszystkich zachorowań.

Jakie są pierwsze objawy choroby Parkinsona?

Objawy choroby Parkinsona można podzielić na 4 główne grupy:

• drżenie mięśni – np. rąk, ramion, nóg, szczęki,
• sztywność mięśniowa – mięśnie pozostają napięte przez długi czas,
• spowolnienie ruchów,
• zaburzenia równowagi i koordynacji.

Objawy choroby Parkinsona, jak i tempo progresji często bywają różne u poszczególnych pacjentów. Wczesne symptomy są zwykle łagodne i pojawiają się stopniowo. Chorzy często skarżą się na delikatne drżenie rąk bądź problemy podczas wstawania z pozycji siedzącej. Pierwsze symptomy często mogą nie być aż tak oczywiste. Pacjenci lub ich bliscy obserwują zmiany, takie jak: ściszenie głosu, spowolnione tempo pisania, stopniowe zmniejszanie liter w trakcie pisania (mikrografia), zubożenie mimiki twarzy, zaburzenia chodu (stawianie małych kroków, szuranie).

Czy choroba Parkinsona jest uleczalna? Długość życia pacjentów z Parkinsonem

Obecnie nie ma środków farmakologicznych ani procedur, które mógłby trwale leczyć chorobę Parkinsona. Nie oznacza to, że pacjenci nie otrzymują fachowej pomocy. Leczenie Parkinsona opiera się na uzupełnianiu poziomu dopaminy i łagodzeniu poszczególnych objawów w zindywidualizowany sposób (ze względu na zróżnicowany przebieg choroby).

Czy choroba Parkinsona prowadzi do śmierci? Parkinson nie jest schorzeniem, które bezpośrednio prowadzi do śmierci. Pomimo tego patologiczne zmiany, jakie wywołuje, nie pozostają obojętne dla zdrowia. Chorzy najczęściej umierają z powodu powikłań groźnych dla życia – infekcji, odleżyn, problemów zakrzepowych, zwiększonego ryzyka chorób naczyniowo-sercowych.

Jak długo można żyć z chorobą Parkinsona? Odwołując się do badań, dowiemy się, że średnia długość życia osób z Parkinsonem jest krótsza w porównaniu ze zdrowymi równolatkami [3]. Statystyki pokazują, że pacjenci z chorobą Parkinsona przeżywają około 10-20 lat po zdiagnozowaniu lub pojawieniu się pierwszych symptomów. Znacznie dłużej żyją pacjenci zdiagnozowani w młodym wieku – 30-latek z Parkinsonem ma szanse na przeżycie kolejnych 40 lat.
Kwestia długości życia zależy od wieku, w jakim pojawiły się pierwsze objawy, przebiegu choroby i skuteczności dobranej terapii. .

Czy marihuana pomaga w leczeniu Parkinsona?

Naukowcy zajmujący się fizjologią układu endokannabinoidowego sugerują, że u podstaw wielu chorób (w tym neurodegeneracyjnych) stoi nieprawidłowo funkcjonujący układ endokannabinoidowy. W 2022 roku czasopismo Nature opublikowało wyniki najnowszego badania dotyczącego udziału endokannabinoidów w rozwoju Parkinsona [4]. Badacze zaobserwowali zmniejszoną aktywność mysiej lipazy diacyloglicerolowej, co odpowiada zredukowanej produkcji ednokannabinoidu występującego w mózgu w największym stężeniu – 2-arachidonoiloglicerolu (2-AG). Niskie stężenie 2-AG w istocie czarnej znacząco upośledziło zdobywanie nowych zdolności motorycznych. Z kolei farmakologiczne uzupełnienie niedoboru zwiększyło aktywność neuronów dopaminergicznych i przywróciło właściwy poziom dopaminy, w to wpłynęło na poprawę umiejętności ruchowych.

Receptory kannabinoidowe świetnie „reagują” na kannabinoidy pochodzące z konopi, gdyż doskonale naśladują działanie endokannabinoidów wytwarzanych w organizmie. Wyniki badania pokazały, że dysfunkcję układu endokannabinoidowego w chorobie Parkinsona można naprawić poprzez przyjmowanie fitokannabinoidów. Co więcej, związki zawarte w medycznej marihuanie wpływają również na receptory dopaminowe, które podobnie do receptorów kannabinoidowych, pozostają sprzężone z białkiem G. Zatem korzystanie z medycznej marihuany i tym samym dostarczanie kannabinoidów z zewnątrz może stymulować neurony istoty czarnej do produkcji dopaminy.

Parkinson po marihuanie – przegląd najnowszych badań

W 2021 roku niemieccy badacze z Hamburga przeprowadzili ankiety wśród pacjentów z chorobą Parkinsona przyjmujących medyczną marihuanę [5]. Naukowcy zamierzali zweryfikować wystawione recepty na susz medycznej marihuany, a następnie przeanalizować informacje zwrotne od pacjentów stosujących konopie. Badanie było przekrojowe i ogólnokrajowe, dzięki czemu zebrano ponad 1300 kwestionariuszy. 54% dotychczasowych użytkowników konopi leczniczych zaobserwowało dobrą tolerancję i pozytywne efekty terapeutyczne marihuany. Ponad 40% stwierdziło, że konopie skutecznie łagodzą skurcze mięśni i ból. U 20% doszło do ograniczenia zarówno drżenia, jak i sztywności mięśniowej przy jednoczesnym obniżeniu poziomu lęku.

Autorzy badania podkreślają, że medyczna marihuana cieszy się dużym zainteresowaniem wśród chorych na Parkinsona. Sporym ograniczeniem jest brak ogólnodostępnej wiedzy na temat leczniczego potencjału konopi, zwłaszcza w chorobie Parkinsona.

Kolejne badanie oparte na ankietach otrzymanych od pacjentów z chorobą Parkinsona opublikowano w 2022 roku [6]. Udział wzięło 1881 chorych, których kwestionariusze ankiet sprawdzano pod względem objawów chorobowych i ich łagodzenia po podaniu medycznej marihuany lub CBD. W znacznej większości respondenci zaobserwowali poprawę jakości snu, zmniejszenie poziomu bólu i lęku oraz polepszenie w zakresie motoryczności. Ponadto u pacjentów stosujących odmiany o wysokiej zawartości THC odnotowano dodatkową korzyść w postaci zmniejszenia drżenia mięśniowego. Podobnie jak w przypadku innych badań, wielu badanych potwierdziło, że konopie pozwoliły na zmniejszenie ilości dotychczas przyjmowanych leków.

Wyniki ankiet dostarczają dużej ilości informacji na temat rzeczywistych wzorców używania medycznej marihuany przez chorych na Parkinsona i wstępnie wykazują różnice w zakresie łagodzenia objawów pomiędzy odmianami o wyższej zawartości THC lub CBD.
Podsumowując, osoby z chorobą Parkinsona zgłaszają subiektywną poprawę większości objawów po podaniu kannabinoidów.
Świat nauki nadal pozostaje otwarty dla zagadnienia medycznej marihuany w chorobie Parkinsona. Następne kroki powinny obejmować bardziej rygorystyczne, kontrolowane badania po to, aby jak najbardziej obiektywnie zbadać wpływ różnych odmian medycznej marihuany na łagodzenie objawów Parkinsona wraz z wyszczególnieniem metod przyjmowania i konkretnych dawek.

Choroba Parkinsona – co z medyczną marihuaną? Indica czy Sativa?

Odmiany medycznej marihuany będące czystą Sativą (lub hybrydą z jej przewagą) działają jak filiżanka mocnej kawy o poranku. Sativa jest zalecana do użytku w ciągu dnia ze względu na właściwości energetyzujące. Z drugiej strony Indica zapewnia działanie uspokajające, co czyni ją doskonałym wyborem w przypadku pacjentów z zaburzeniami snu. Głęboki relaks, rozluźnienie i zwiększony apetyt – tym charakteryzuje się odmiana Indica. U chorych na Parkinsona zwykle zaleca się odmiany z przewagą Indici ze względu na dodatkowe właściwości przeciwbólowe oraz przeciwlękowe [7].

Masz pytania odnośnie leczenia Choroby Parkinsona medyczną marihuaną?

W klinice Cannatherapy rejestracja odbywa się online poprzez formularz zgłoszeniowy lub telefonicznie pod numerem 721-156-037

W trakcie rozmowy telefonicznej bądź w wiadomości e-mail pacjent otrzymuje wszelkie informacje dotyczące konsultacji lekarskiej – proponowany termin, koszt, dokumenty niezbędne podczas pierwszej konsultacji.

Źródła:

[1] O roli i o doli opiekunów osób cierpiących na chorobę Parkinsona w Polsce | Medexpress https://www.medexpress.pl/
[2] Genetics and Parkinson’s | Parkinson’s Foundation https://www.parkinson.org/
[3] Life expectancy of parkinsonism patients in the general population | Pubmed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[4] Deficiency in endocannabinoid synthase DAGLB contributes to early onset Parkinsonism and murine nigral dopaminergic neuron dysfunction | Nature https://www.nature.com/
[5] Cannabis in Parkinson’s Disease: The Patients’ View | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[6] Higher Risk, Higher Reward? Self‐Reported Effects of Real‐World Cannabis Use in Parkinson’s Disease | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
[7] Marijuana for Parkinson’s Disease? | https://www.ncbi.nlm.nih.gov/